GUIDA Pozzuoli/Lapide sulle virtù dei bagni termali

Una delle tre iscrizioni, delle quali una dispersa e l'altra tuttora esistente nel sito originario presso la Crypta Neapolitana, che enumera ed esalta le virtù terapeutiche di venti bagni termali esistenti all'epoca (seconda metà del 1600) fra Pozzuoli e Baia.

E' stata voluta dal viceré Pietro D’Aragona, da collocare sul territorio a scopo orientativo.

Primum balneu est cantarelli prope tres columnas positu, eius aqua ulcera, et fistulas curat, catarros siccat, fluxus sanguinis sistit, prodest artriti di ferru infixu, et ossa fracta educit. fungiturore in omnibus chirurgi munus. Secundu balneu est fontanae ad latus cantarelli, causat somnum, ventre lenit, lac multiplicat, infantes soporosos facit nauseam stomachi removet, indurata mollificat, renes purgat, educit arenulas, aperit vesicam. Tertiu balneu est ciceronis sev prati, restitutum in radicibus montis novi prope littus sub via, eius aqua lipposis oculis confert, eourum ulcera tergit, ab humoribus corpus alleviat, et toti corpori subuenit. Sequentia balnea usque ad subcellarium sub monte novo sepulta remansere, notantur tamen eius venae, quibus eiusdem efficacie balnea, quae extant in tritolino, et bays substitutui tute possunt. Quartu est balneum tripergulae, quod in littore 80 passus ultra illud prati fluit, huius aqua aufert mentis defectum cor ex hilerat, alleviat corpus, stomachi varios dolores arcet pedum gravitatem removet membrorum onera discutit. Quintum est balneum arcus quod so passus ultra illud tripergulae in eodem littore manat, eius unda consumpta corpora restaurat, stomachu confortat, visceribus confert exiccatis non autem tumidis. Sextum est balnev raynery quod 30 passus ultra illud arcus adhuc in littore fluit. Scabie, impetiginem, et serpiginem sanat putridum corpus mundat. Cutim restaurat. Septimu est balneu S. Nicolai quod 40 passus post illud raynery in eode scaturit, hoc debiles fovet, et vires reperat. Octavu est balneu scrophae quod vbi desinit mons novus et incipit lucriniplaga in littore manat, prestat eosdeac raynery effe. Nonu est balneu S. Luciae quod inter lucrinu et novi montis radices, excavando. Invenies eus aqua dolorem capitis et iuncturaru aufert, oculoru soffusiones recentes et nebulas destruit auditu praestat et sonitum removet. Decimum est balneum S. Mariae. Quod so passus ultra lucrinum in via que ducit ad Avernum, excavando, scaturit, eius aqua hepari iuvata nimia fregiditatae ac rheumate absouit. Oculos ab ophtalmia servet stomachum roborat, somnu inducit. Undecimu est balneu S. Crucis, cuius aqua in valle profun da quae a dextra remanet du in Avernu descenditur, scaturita podagra mirifice libera, incturas nervoso sanat, phlegma in eis imbibitu expellit; tumore iecoris solvit, hypocondriacis prodest. Duodecimu est balneu subcellariu a parte sinistra antiquiet et incentis aedificii prope lacu Averni fluens, pulmoni, iecori, spleni et stomacho medetur, pigras febres tollit, urinas retentas solvit, cutis vitia omnia curat, capilos prolixos fouit. Decimu tertiu est balneu ferri, ferri, ab altera parte dicti antiqui edificii manans. Quequmq omnemoue labem abstergit, auribus prestat auditum, sonitmuque aufert. Decimum quartum est balneu cryptae palumbariae sev sybillae in altera lacus averni parte eius aqua caput, et enes sanat, urinae meatus aperit, nebulas ab oculis, et ventos abab aribus fucat, passiones stomachi, et cordis expellit. Decimum quintum est balneum silvianae quod ab Averno versum sudatorium trituli venientibus primu occurrit. Uteros al humore expurgat ab infirmitatibus san, menstrua vel deficentia vel, superflua ad legem reducit, steriles foecundat. Decimu sextu est balneu tritoli so passus post illud silviana et immediate ante ascensu ad sudatoriu, hoc rheva fugat, caput, et stomachu confortat, podagra curat, hydropicos liberat, prohibet e febres, et qmniv balneorum vices supplere poteste. Decimu septimu est balneu S. Georgu primu sub ascensuad sudatoriu positu, eius aqua lapide frangit, et eycit, urina provocat, frontem, brachia, manus, coxendicem, et pedes a doloribus tuetur, et podacrae succurrit. Decimu octavu est balnev pugilli, secundu sub ascensu ad sudatoriu positivu, ani pondus tollit attenvat hydropicos, caput, et splenem ma doloribus liberata a febbribus cu frigoribus sanat, debiles confortat, et consupta membra restaurat. Decimu nonu est sudatoriu tritoli in monte excavatu, quod umores evacuat, caput, et stomachum liberat a rheumate curat, phleca, excutit, corpus alleviat hydropicis et podagricis confert. Vigesimu est balnev petroly in ovod dum exisq in viam novam p sudatoriu asaperta, descenditur, ibi sudatoriu, et balneu reperies, quod omnes cutis maculas curat cor exhilerat, grossa membra sub tilia, artus mirabiliter roborat.